Η επίθεση του ΕΛΑΣ εναντίον του ΕΔΕΣ, με σκοπό τη διάλυση του δευτέρου και την πλήρη επικράτηση του πρώτου σ' όλο τον Ελλαδικό χώρο, ύστερα από λυσσώδεις συγκρούσεις τεσσάρων περίπου μηνών στην περιοχή Ηπείρου, είχεν αποτύχει. Υπενθυμίζεται, ότι, κατά την ίδια περίοδο της εμφυλίου συγκρούσεως, δύο Ορεινές Γερμανικές Μεραρχίες επιχειρούν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον και των δύο οργανώσεων. Τα Γερμανικά στρατεύματα δεν αποβλέπουν μόνον στη διάλυση ή την εξουδετέρωση των ανταρτικών τμημάτων, πυρπολούν, συγχρόνως, χωριά, δηώνουν περιοχές, εκτελούν πληθυσμούς, με σκοπό να καταστήσουν αδύνατη τη διαβίωση στις ορεινές περιοχές, εν όψει, μάλιστα, και του χειμώνος.
Με την επέμβαση της Βρετανικής συμμαχικής αποστολής, της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καιρου, του Ελληνικού Γενικού Επιτελείου και του ΣΜΑ, επιτυγχάνεται η κατάπαυση των εχθροπραξιών μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ, επιπροσθέτως δε αποφασίζεται, να πραγματοποιηθεί κοινή διάσκεψη μεταξύ των οργανώσεων αυτών, με τη συμμετοχή της ΕΚΚΑ, της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καιρου και των παρά-πάνω υπηρεσιών, στο Μυρόφυλλο. Η διάσκεψη αυτή άρχισε στις 15 Φεβρουαρίου και έλαβαν μέρος:
1. Εκ μέρους του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ: Οι Σαράφης και Πέτρος Ρούσος (Νικόλας) με Γραμματέα τον Μπάμπη Κλάρα, αδελφό του Άρη.
2. Εκ μέρους του ΕΔΕΣ: Οι Κομνηνός Πυρομάγλου και Πέτρος Νικολόπουλος, με Γραμματέα το Ν. Βεργωτή.
3. Εκ μέρους της ΕΚΚΑ: Οι Ψαρρός και Καρτάλης με Γραμματέα τον Λοχαγό Στέφ. Δούκα.
4. Εκ μέρους της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοίκησης Καίρου: Ο Κρίς
5. Εκ μέρους του ΣΜΑ: Ο Κρις και ο Αμερικανός Ταγματάρχης Ουάϊνες.
Προ της ενάρξεως της συσκέψεως έγιναν επαφές μεταξύ των διαφόρων παραγόντων και των οργανώσεων. Έτσι, ο Ψαρρός και ο Καρτάλης, προτού φθάσουν στο Μυρόφυλλο, συναντήθηκαν στη Βίνιανη Ευρυτανίας, όπου η έδρα του Γενικού Στρατηγείου του ΕΑΜ, με τον Σιάντο, που μόλις είχε επιστρέψει από την Αθήνα.
Ο Σιάντος έδειχνε υπεραισιόδοξος. Επίστευε ότι όλα θα πάνε καλά και σύμφωνα με το πνεύμα των αποφάσεων της ολομέλειας του ΚΚΕ, ότι η ενοποίηση των ανταρτικών δυνάμεων θα ήταν ευχερής και άμεσος, όπως άμεσος θα ήταν ο σχηματισμός Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητας, με κλιμάκιο στα βουνά. Επίστευε ακόμη ότι δεν θα υπήρχαν αντιρρήσεις στα σχέδιά του ούτε και από τον Ζέρβα, στον οποίο διέθετε την επέκταση της δικαιοδοσίας του στον ενοποιημένο στρατό σ' ολόκληρη την Ήπειρο και τη Δυτική Στερεά.
Την αισιοδοξία του αυτή, ο Σιάντος, την εστήριξε, ίσως, στις ιδιαίτερες επαφές που είχε τακτικά το ΕΑΜ, δι' ασυρμάτου, απ' ευθείας με το ΣΜΑ. Ακόμα στις επαφές του με τους Αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων στην Αθήνα. Και τέλος, στις διαθέσεις της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καίρου, που είχε στείλει στην Αθήνα, σαν αντιπρόσωπό της, τον Συνταγματάρχη Επιμελητείας Εμμανουήλ Φραδέλλο.
Ακόμη ο Ψαρρός και ο Καρτάλης συναντήθηκαν με τον Πυρομάγλου, του ΕΔΕΣ. Ο τελευταίος τους διαβεβαίωσε ότι η ηγεσία του ΕΔΕΣ επεδίωκε μια τίμια και αμφοτεροβαρή συνενόηση με το ΕΑΜ γιατί θεωρούσε καταστρεπτική την εμφύλιο σύρραξη για την Ελληνική υπόθεση εν γένει και γιατί η ενότητα της αντιστάσεως θα δημιουργούσε ευνοϊκές συνθήκες, εθνικές καιπολιτικές, για τον Ελληνικό λαό, προ και μετά την απελευθέρωση. Θα επιζητούσε ακόμη, κατά την συνδιάσκεψη, να εξευρεθεί τρόπος και μορφή αξιοπρεπούς συνεννοήσεως, με το ΕΑΜ επιπλέον δε να διαπιστώσει την ειλικρινή εκ μέρους του διάθεση συνεργασίας και τηρήσεως του συμφωνητικού.
Εάν, όμως, από την εξέλιξη, και το περιεχόμενο των συζητήσεων διέβλεπε ότι το ΕΑΜ δεν επρόκειτο να συγκατατεθεί για την επίτευξη, των ανωτέρω, τότε, ο Πυρομάγλου θα προσπαθούσε να παρατείνει τις συζητήσεις για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο, ώστε ο Ζέρβας να έχει τον καιρό ν' αναδιοργανώσει και ν' αναδιαρθρώσει τα ένοπλα τμήματα του ΕΔΕΣ.
Στη γνώμη αυτή δεν συνεφώνησε απολύτως ο Καρτάλης, ο οποίος εζήτησε από τον συνομιλητή του ν' αποφύγει ο ΕΔΕΣ κάθε προστριβή με τον ΕΛΑΣ, έστω και αν προκληθεί. Ο Καρτάλης, πάντως, είχε πολλές επιφυλάξεις για την πλήρη επιτυχία της διασκέψεως και εξέφραζε φόβους για την όλη Εθνική και πολιτική εξέλιξη στην Ελλάδα.
Ο Ψαρρός ήλθε για να μετάσχει στις πρώτες συνεδριάσεις των διασκέψεων. Ήθελε να επιστρέψει το συντομότερο στην περιοχή της ΕΚΚΑ, γιατί, τελευταίως, είχαν εμφανισθεί και εσωτερικές δυσκολίες στην Οργάνωση, ακόμη και περιφερειακές. Ο Ψαρρός ένιωθε τις δυσκολίες που θα συναντούσε στο να κρατήσει τη λεmή ισορροπία στη συνεργασία με το ΕΑΜ και με τον ΕΛΑΣ. Πάντως, από τις προσυνεδριακές συζητήσεις, διαπιστώθηκε πως η σύσκεψη Μυροφύλλου επραγματοποιείτο υπό συνθήκες περισσότερο δυσμενείς από εκείνες που προκάλεσαν την αποτυχία της αποστολής nην Αντιπροσώπων των Οργανώσεων στο Κάϊρο τον Αύγουστο 1943.
Πρόεδρος της συνδιασκέψεως για όλη τη διάρκειά της εξελέγη, παμψηφεί, ο Καρτάλης. Ομοίως φρούραρχος του κοινού φρουραρχείου, ο Λοχαγός Στέφανος Δούκας της ΕΚΚΑ. Η παμψηφεί, εκλογή του Καρτάλη, ως Προέδρου, ήταν πολύ τιμητική για την ΕΚΚΑ και τον ίδιο. Η διεύθυνση, των εργασιών μιας συσκέψεως, όπως η του Μυροφύλλου, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, των οποίων οι αντιπρόσωποι συνήρχοντο για να καταλήξουν σε συμφωνία, αντάλλασαν προ ολίγων, ακόμη, ημερών φονικές σφαίρες. Και ναι μεν οι συγκρούσεις είχαν ανασταλεί, τα πνεύματα όμως ήσαν ακόμα εξημμένα, η ατμόσφαιρα βαρειά και ηλεκτρισμένη, ενώ η ηρεμία και η εμπιστοσύνη δεν είχαν επανέλθει στο νου και στις καρδιές των.
Το έργο συνεπώς, που επωμίζετο ο Καρτάλης σαν Πρόεδρος της Συνδιασκέψεως ήταν επίπονο και δύσκολο. Εχρειάζετο μεγάλη ευστροφία και ικανότης, ακόμη και γνώσεις νομικές καισυνταγματικές ώστε η αμερόληπτη διεύθυνση, με ανώτερο πνεύμα ενότητος, να μη δίδει λαβή σε παρεξηγήσεις από τη μια ή την άλλη αντιπροσωπεία.
Ο Καρτάλης απεδείχθη ικανότατος στο χειρισμό όλων των προβλημάτων που προέκυψαν. Έπραξε το παν για να άρει τις υφιστάμενες διχογνωμίες και να φέρει σε αίσιο πέρας το έργο που του ανετέθη, παρ' ότι, ενίοτε, οι δυσχέρειες ήσαν ανώτερες των προσπαθειών του. Γι' αυτό οι συνεδριάσεις έφθασαν στο τέλος των με πλήρη ηρεμία, έστω και αν τ' αποτελέσματά των ήσαν πενιχρά. Ο πρόεδρος Καρτάλης, αισθάνθηκε ότι είχε υποχρέωση και καθήκον, να συμβάλλει αποτελεσματικώς έστω και σε μια "ελάσσονα", συμφωνία αν μία "γενικότερη" καθίστατο, από τα πράγματα, αδύνατος. Και όλη του η ενεργητικότητα και η δραστηριότητα καταναλώθηκε πολύ περισσότερο στις εξωσυνεδριακές επαφές και συνομιλίες, με τη μια ή την άλλη αντιπροσωπεία, με τον ένα ή τον άλλο αντιπρόσωπο, παρά στη διεύθυνση και μόνον των επισήμων συνεδριάσεων.
Την ελάσσονα, αυτή, συμφωνία την επεδίωξε με όλη τη δύναμη της ψυχής του για την καλύτερη τύχη και ανακούφιση του Ελληνικού λαού, για το γόητρο και το κύρος ολοκλήρου της Εθνικής Αντιστάσεως και για την ενότητα και συνεργασία του κόσμου εκείνου που, καθ' οιονδήποτε τρόπο, μετέσχε στον αγώνα εναντίον του κατακτητή. Και από τον οποίο θα προήρχετο, μετά τηναπελευθέρωση, η αναγέννηση της Ελλάδος.
Η πρώτη απόφαση στη συνδιάσκεψη του Μυρόφυλλου.
Πρώτη απόφαση, η οποία ενεκρίθη παμψηφεί και υπεγράφη από όλους τους αντιπροσώπους ήταν η αποκήρυξη της Κυβερνήσεως Ράλλη, των Αθηνών, και των ταγμάτων Ασφαλείας. Το κείμενο της αποκηρύξεως συνετάγη από τον Καρτάλη και έχει ως εξής:
Η απόφασις για τα Τάγματα Ασψαλείας.
Αι υπογεγραμμέναι οργανώσεις ΕΑΜ - ΕΜΣ, του ΕΔΕΣ, της ΕΚΚΑ, η Ελληνική Στρατιωτική Διοίκησις Αιγύπτου, η Συμμαχική αποστολή εν Ελλάδι, δια των εντεταλμένων αντιπροσώπων των, δηλούν και διακηρύσσουν τα κάτωθι:
1. Θεωρούν την Κυβέρνησιν Ράλλη και όλους όσους την απαρτίζουν, ως όργανα εξυπηρετήσεως των κατακτητών της Ελλάδος, υποβοηθούντα εις την παντοειδή κατατυράννησιν και εξόντωσιν του Ελληνικού λαού και καταπολέμησιν του Εθνικού Αγώνος, ως και του αγώνος των συμμάχων Εθνών.
2. Θεωρούν όλους όσοι κατετάγησαν εις τα οργανωθέντα υπό της κυβερνήσεως Ράλλη, εξoπλισθέντα και καθοδηγούμενα υπό των κατακτητών σώματα ειδικής ασφαλείας, τάγματα Ευζώνων και Χωροφυλακήν και παν άλλο παρόμοιον δημιούργημα των κατακτητών και του Ράλλη ως εχθρούς του έθνους, εγκληματίας πολέμου, υπολόγους εις αυτό δια πράξεις προδοσίας.
3. Καλούν τους ανήκοντας εις τα ως άνω Σώματα να αποχωρήσουν αμέσως από αυτά. Ουδεμία δικαιολογία οιασδήποτε φύσεως μετά την παρούσαν ειδοποίησιν ισχύει.
Σ. Σαράφης, Π. Ρούσος, Κ. Πυρομάγλου, Π. Νικολόπουλος, r. Καρτάλης, Δ. Ψαρρός, Συνταγματάρχης Κρις.
Συζητήσεις που επηκολούθησαν.
Κατά τις συζητήσεις που επηκολούθησαν, εξητάσθησαν το πολιτικό ζήτημα αλλά και το στρατιωτικό. Οι συζητήσεις όμως έφθασαν σε αδιέξοδο την 22 Φεβρουαρίου οπότε ετέθη θέμα να γίνουν διμερείς συζητήσεις μεταξύ ΕΑΜ και ΕΔΕΣ. Τελικά αποφασίστηκε να συνεχισθεί η διάσκεψη σε τόπο κατάλληλο για να συμμετάσχει στη συζήτηση και ο Ζέρβας.
Σας τόπος της νέας διασκέψεως ορίσθηκε η Πλάκα, χωριό κοντά στην ομώνυμη γέφυρα επί του Αράχθου. Η διάσκεψη επανελήφθη στις 27, 28 και 29 Φεβρουαρίου με κατάληξη την υπογραφή πρωτοκόλλου συμφωνίας περί οριστικής καταπαύσεως των εχροπραξιών μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ.
Στην επανάληψη της διασκέψεως, εκτός της τελευταίας ημέρας, έλαβε μέρος και ο Ζέρβας, ενώ ο Ψαρρός ανεχώρησε για την Μονάδα του πριν από το τέλος της διασκέψεως στο Μυρόφυλλο. Τον αντικατέστησε ο Λοχαγός Δούκας με την ιδιότητα του Στρατιωτικού Συμβούλου της ΕΚΚΑ. Το υπογραφέν πρωτόκολλο συμφωνίας ήταν, βέβαια, μια "έλασσων" συμφωνία, αλλά πάντως ήταν επιτυχία.
Στο σημείο αυτό αξίζει να καταχωρισθεί η προσλαλιά του Καρτάλη προς τα μέλη της συνδιασκέψεως επί τη λήξει των εργασιών της στη Πλάκα, που έχει ως εξής:
'Ή σύσκεψη τελειώνει τας εργασίες της. Δεν νομίζω ότι τα αποτελέσματα υπήρξαν πενιχρά. Διεπιστώθη μία σημαντική προσέγγισις των γνωμών και των Τριών αντιπροσωπειών. Νομίζω ότι αι προτάσεις της ΕΚΚΑ υπήρξαν σε όλα τα σημεία η βασική γραμμή προσεγγίσεως και των τριών οργανώσεων. Εάν ευρίσκετο τρόπος ρυθμίσεως της στρατιωτικής Δοιηκήσεως Ηπείρου και εκ τούτου, τρόπος εξαφανίσεως του φόβου επαναλήψεως των εχθροπραξιών, είμαι βέβαιος ότι και τα υπόλοιπα ζητήματα θα ερρυθμίζοντο κατ' αρχήν. Η πρότασις της Ανηπροσωπείας του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, περί Οριστικής καταπαύσεως των εχθροπραξιών, νομίζω ότι πρέπη να θεωρηθεί ως το σημαντικότερον γεγονός της συνδιασκέψεως.
Νομίζω ότι, ως άτομα και ως Ανηπρόσωποι οργανώσεων και εκ μέρους της συνδιασκέψεως εν τω συνόλω της, δύναμαι να εκφράσω προς την Αντιπροσωπείαν του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, την πλήρη ικανοποίησίν μου διά την πρότασιν αυτήν. Είμαι βέβαιος, ότι, εντός ελαχίστου χρονικού διαστήματος, κατόπιν της καταπαύσεως των εχθροπραξιών, η εσωτερική μας κατάστασις θα επιτρέψει εκ νέου την έναρξιν των αποτελεσματικών, αυτήν τηνφοράν, διαπραγματεύσεων. Με αυτό το πνεύμα κηρύσσω την λήξιν των εργασιών της συσκέψεως".
ΠΗΓΗ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου