Οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις τις περισσότερες φορές έχουν αντίκτυπο και στο ποδόσφαιρο, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για κοσμοϊστορικά γεγονότα και το σημαντικότερο μεταπολεμικό γεγονός του 20ου αιώνα: Την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εν γένει του ανατολικού μπλοκ. Το πρώτο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, ύστερα από τη ριζική αλλαγή του ευρωπαϊκού χάρτη και στη σκιά του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, έκρυβε και τη μεγαλύτερη μέχρι τότε έκπληξη στη διοργάνωση, που δεν ήταν άλλη από την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος από τους «τουρίστες» Δανούς.
Η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 προκάλεσε ένα ντόμινο εκρηκτικών εξελίξεων, που οδήγησαν στη διάλυση του βασικού πυλώνα του, της Σοβιετικής Ένωσης,συμπαρασύροντας όλες τις συνδεδεμένες χώρες σε ένα κυκεώνα εθνικιστικών συγκρούσεων και οικονομικής κρίσης. Ο «γίγαντας» των Βαλκανίων, η Γιουγκοσλαβία, οδηγείται στη διάσπαση με έναν αιματηρό εμφύλιο και πάντα υπό την εποπτεία των χωρών της Δύσης, που στο λυκόφως του 20ου αιώνα, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, είχαν την ευκαιρία να αναπροσαρμόσουν τις σφαίρες επιρροής τους.
Η οικονομική κρίση και η ανισότητα ανάμεσα στα μέρη της ομοσπονδίας, λειτούργησαν ως καταλύτης, στηνέκρηξη των εθνικιστικών τάσεων στη Γιουγκοσλαβία, που αποτελούνταν από τη Σερβία, τηνΚροατία, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την ΠΓΔΜ και τη Σλοβενία, αλλά και τις αυτόνομες περιοχές του Κοσόβου και Βοϊβοντίνας. Οι πρώτες μεγάλες θρησκευτικές (μουσουλμάνοι - ορθόδοξοι) εθνικιστικές συγκρούσεις μεταξύ πληθυσμών καταγράφονται στις αρχές της δεκαετίας του ’80 μετά τον θάνατο του ηγέτη Γιόσιπ Μπροζ Τίτο και κορυφώνονται στα τέλη της ίδιας δεκαετίας με την έκρηξη των αυτονομιστικών τάσεων, τη διάσπαση της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών, την εμφάνιση εθνικιστικών κομμάτων και τελικά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1991, με την απόσχιση μέσω πολεμικών συγκρούσεων των Σλοβένων, των Κροατών, της ΠΓΔΜ και τον πόλεμο της Βοσνίας, το 1992, την πιο ανελέητη εθνοθρησκευτική σύγκρουση στην μεταπολεμική Ευρώπη, με διεθνής προεκτάσεις και την Νατοϊκή εμπλοκή για πρώτη φορά στην ιστορία.Σε αυτό το πλαίσιο, και με το κόσμο να έχει στραμμένο το βλέμμα του στη νοτιοανατολική Ευρώπη και στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, στη Βόρεια Ευρώπη και στη Σουηδία, διοργανώνεται το 9ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Ήταν η πρώτη διοργάνωση μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ και την αλλαγή του Ευρωπαϊκού Χάρτη. Για πρώτη φορά η Γερμανία συμμετέχει ενωμένη, καθώς το τείχος του Βερολίνου είχε πέσει, ενώ η Σοβιετική Ένωση δεν υφίσταται πλέον και παρουσιάζεται ως Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, ένας οργανισμός που ίδρυσαν κάποιες από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες με πυρήνα τη Ρωσία, αλλά χωρίς την παρουσία της Ουκρανίας που ήδη είχε αποφασίσει την πλήρη ανεξαρτησία της. Όσο για την εμπόλεμη Γιουγκοσλαβία, αποκλείστηκε από την UEFA λόγω του πολέμου αν και είχε κερδίσει τη συμμετοχή της στα τελικά.
Την αποκλεισμένη Γιουγκοσλαβία θα αντικαταστήσει η Δανία, που στον προκριματικό όμιλο είχε τερματίσει δεύτερη. Κάπως έτσι θα γραφτεί και η μεγαλύτερη έκπληξη στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, τουλάχιστον μέχρι τότε, γιατί δώδεκα χρόνια αργότερα, το 2004, θα περάσει σε δεύτερη μοίρα με το ποδοσφαιρικό έπος της Εθνικής Ελλάδας.Ο «αστικός μύθος» θέλει τους Δανούς να μαζεύονται τελευταία στιγμή από τις παραλίες, όπου έκαναν καλοκαιρινές διακοπές, και να κατακτούν το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου για πρώτη φορά στην ιστορία τους. Η αλήθεια είναι κάπως διαφορετική. Είναι γεγονός πως οι Δανοί ενημερώθηκαν επίσημα για τη συμμετοχή τους δέκα ημέρες πριν από την έναρξη της διοργάνωσης. Είναι όμως επίσης γεγονός πως ήταν προϊδεασμένοι για την απόφαση της UEFA και είχαν ήδη αρχίσει την προετοιμασία τους. Όμως σε καμία περίπτωση αυτό δεν περιορίζει το σπουδαίο επίτευγμά τους στο Eυρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1988.
Η Δανία εντάχθηκε στον πρώτο όμιλο μαζί με τη διοργανώτρια Σουηδία, τη Γαλλία και την Αγγλία. Στονδεύτερο όμιλο ήταν η Ολλανδία, η ενωμένη πλέονΓερμανία, η Σκώτια και η Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών. Μεγάλη απούσα η Ιταλία, που δεν κατάφερε να προκριθεί στην τελική φάση.
Η Αγγλία και πάλι δεν κατάφερε να παρουσιάσει κάτι σημαντικό σε μια τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος και περιορίστηκε στην τελευταία θέση με δύο βαθμούς. Απογοητευτική και η εμφάνιση της Γαλλίας, που αποτέλεσε την αρνητική έκπληξη και αποκλείστηκε συγκεντρώνοντας επίσης μόλις δύο βαθμούς, αλλά πήρε την τρίτη θέση λόγω διαφοράς τερμάτων. Πρώτη αναδείχθηκε η διοργανώτρια Σουηδία με πέντε βαθμούς, ενώ οι «τουρίστες» Δανοί συγκέντρωσαν τρεις βαθμούς, με μια νίκη, μια ισοπαλία και μια ήττα. Η πρόκρισή των Δανών ήταν μια σημαντική επιτυχία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν προμήνυε όσα θα ακολουθούσαν.
Στον δεύτερο όμιλο, η Ολλανδία πέρασε ως πρώτημε επτά βαθμούς και αήττητη. Το δεύτερο εισιτήριο για τους ημιτελικούς πήρε η Γερμανία που βρέθηκε στη δεύτερη θέση με πέντε βαθμούς. Αποκλείστηκαν η Σκώτια με μια αξιοπρεπέστατη παρουσία και τέσσερις βαθμούς, και η Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών με τρεις ήττες και μηδέν βαθμούς.
Στα ημιτελικά η Σουηδία έπεσε πάνω στη Γερμανία και η Ολλανδία βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Δανία.Οι περισσότεροι εκτιμούσαν πως οι δύο φιναλίστ θα ήταν η Ολλανδία και η Γερμανία, σε έναν τελικό - επανάληψη του ημιτελικού του 1988, όπου οι «οράνιε» στο δρόμο τους προς την κατάκτηση της κορυφής της Ευρώπης είχαν αντιμετωπίσει και είχαν αποκλείσει τη Δυτική Γερμανία.
Όμως η Δανία, με τον Πίτερ Σμάιχελ κάτω από τα δοκάρια της και προτάσσοντας τη δύναμη ενός μαχητικού συνόλου, διέψευσε τους πάντες και έκανε την έκπληξη σε έναν συναρπαστικό ημιτελικό, στέλνοντας σπίτι τους τους κατόχους του ευρωπαϊκού τίτλου. Το σκορ άνοιξε για τους Δανούς ο Χένρικ Λάρσεν μόλις στο πέμπτο λεπτό. Οι Ολλανδοί κατάφεραν αν απαντήσουν στο 23ο λεπτό της αναμέτρησης με τον 23χρονο τότε Ντένις Μπέργκαμπ. Όμως ο Λάρσεν σκόραρε και πάλι στο 33’ δίνοντας εκ νέου το προβάδισμα στους Δανούς, για να έρθει τέσσερα λεπτά πριν από τη λήξη (86’) ο Φρανκ Ράικαρντ να ισοφαρίσει σε 2-2, σκορ που δεν άλλαξε μέχρι το τέλος της παράτασης. Οι δύο ομάδες οδηγήθηκαν στη διαδικασία των πέναλτι και οι Δανοί, πιο ψύχραιμοι, κατάφεραν να προκριθούν με 5-4.
Ο ημιτελικός Σουηδία - Γερμανία 2-3
Ο ημιτελικός Δανία - Ολλανδία 2-2 (4-5 P.)
Το θαύμα της Δανίας ολοκληρώθηκε με μια εντυπωσιακή εμφάνιση κόντρα στη Γερμανία, που στον ημιτελικό είχε αποκλείσει τη Σουηδία με 3-2. Οι Δανοί, εκπλήσσοντας τους πάντες και παρά την πίεση, άνοιξαν το σκορ στο 18ο λεπτό. Και ενώ όλοι περίμεναν την αντίδραση των Γερμανών, τελικά η Δανία ήταν αυτή που πέτυχε δεύτερο τέρμα με τον Κίμ Βίλφορτ στο 78, κάνοντας το 2-0, που ήταν και το τελικό σκορ της αναμέτρησης. Οι Δανοί από τις παραλίες βρέθηκαν στην κορυφή της Ευρώπης κάνοντας τον ποδοσφαιρικό κόσμο να παραμιλά για το πιο όμορφο ποδοσφαιρικό παραμύθι μέχρι τότε στην ιστορία των Ευρωπαϊκών Κυπέλλων.
Ο τελικός Δανία - Γερμανία 2-0
«Είχα σχεδιάσει να βάλω μια καινούργια κουζίνα στο σπίτι, αλλά κληθήκαμε ξαφνικά να παίξουμε στη Σουηδία. Νομίζω πως πλέον η κουζίνα πρέπει να έχει εγκατασταθεί. Προσέλαβε έναν επαγγελματία διακοσμητή να το κάνει», σχολίασε με χιούμορ ο Δανός προπονητής Ρίτσαρντ Μέλερ Νίλσεν.
«Δεν θυμάμαι να είχαμε ποτέ πριν το 1992 κάποιο σπουδαίο αποτέλεσμα ως ομάδα. Δεν είχαμε την ποδοσφαιρική νοοτροπία που θα μας έσπρωχνε σε μια μεγάλη επιτυχία. Ήταν ένας απροσδόκητος θρίαμβος. Καταλάβαμε τη είχε συμβεί στη φιέστα που στήθηκε στο δημαρχείο της Κοπεγχάγης. Ήταν πραγματικά κάτι απίστευτο. Βλέποντας τους πανηγυρισμούς, ήταν η στιγμή που είπα: “Ω Θεέ μου, πραγματικά τα καταφέραμε, δεν είναι ένα όνειρο”», δήλωσε από την πλευρά του ο Πίτερ Σμάιχελ.
Πρώτοι σκόρερ του Euro 1992 αναδείχτηκαν με 3 γκολ οι Μπέργκαμπ (Ολλανδία), Λάρσεν (Δανία), Ρϊντλε (Γερμανία), Μπρολίν (Σουηδία)
Δείτε ολόκληρο τον τελικό του Euro 1992
Δείτε επίσης:
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου