Η έννοια της χορηγίας έχει πλέον διεισδύσει και συνδέεται άρρηκτα με το επαγγελματικό (κυρίως) ποδόσφαιρο. Ομάδες παγκοσμίου βεληνεκούς συνάπτουν πολυετή συμβόλαια με τεράστιες απολαβές εκατοντάδων εκατομμυρίων, την ώρα που οι περισσότερο άσημες αναζητούν χορηγούς με μερικές εξ αυτών να έχουν αναγάγει την αναζήτηση χρηματοδότη-χορηγού σε ζήτημα ζωής και θανάτου, ή καλύτερα ύπαρξης ή διάλυσης…
Τα ονόματα και τα λογότυπα των χορηγών προβάλλονται με την μορφή διαφήμισης από τις επίσημες εμφανίσεις μιας ομάδας μέχρι τον ρουχισμό της προπόνησης, αλλά και σε μερικές περιπτώσεις το όνομα του γηπέδου της, φαινόμενο αρκετά διαδεδομένο στις μέρες μας. Πότε όμως άρχισαν οι ομάδες να αναζητούν πηγές εσόδων από χορηγούς;
Οι ιστορικοί του ποδοσφαίρου αναφέρουν ότι η ομάδα που «σύστησε» τη διαφήμιση χορηγού σε φανέλα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο ήταν η Πενιαρόλ από την Ουρουγουάη την δεκαετία του 50’.
Την στιγμή εκείνη οι περισσότερες ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες στην Ευρώπη είχαν απαγορεύσει την διαφήμιση σε εμφάνιση αν και μερικές ομάδες από Γαλλία, Δανία και Αυστρία είχαν ακολουθήσει το παράδειγμα της Πενιαρόλ γύρω στην δεκαετία του 60’. Την ίδια ώρα στην Γερμανία οι κανόνες της Μπουντεσλίγκα ήταν σαφείς, μην αφήνοντας περιθώρια στις ομάδες να προσεγγίσουν χορηγούς που θα διαφημίζονταν στην φανέλα τους, κάτι που δεν ήταν καν στα πλάνα των περισσότερων υποψήφιων επενδυτών στην χώρα.
Την διαφορά ήρθε να κάνει ο Γκούντερ Μαστ, το επιχειρηματικό μυαλό του οποίου δεν μπορούσε να περιοριστεί σε επενδύσεις και χορηγίες αθλητικών δραστηριοτήτων όπως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός και ενώ δεν είχε καμία ιδέα από ποδόσφαιρο έπιασε τον παλμό του οπαδού ο οποίος διψούσε για μπάλα. Ήταν Μάιος του 1972 όταν όντας καλεσμένος σε ένα πάρτι της «υψηλής κοινωνίας», απόρησε όταν είδε τους υπόλοιπους καλεσμένους να στριμώχνονται στην κουζίνα για να παρακολουθήσουν ένα ποδοσφαιρικό αγώνα.
«Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι η άποψη που είχα, πως το Γερμανικό ποδόσφαιρο απευθυνόταν μόνο στα χαμηλά στρώματα της κοινωνίας, ήταν λανθασμένη. Μέσω του ποδοσφαίρου μπορείς να ακουμπήσεις όλες της κατηγορίες του πληθυσμού», δήλωσε αργότερα περιγράφοντας το πως του ήρθε η αρχική ιδέα να ασχοληθεί με το δημοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο. Απορρίπτοντας την σκέψη να ασχοληθεί με το Γερμανικό ποδόσφαιρο ως ιδιοκτήτης ομάδας, έψαξε να βρει τα παραθυράκια των – αυστηρότατων την περίοδο εκείνη – κανονισμών της ερασιτεχνικής Γερμανικής ομοσπονδίας γύρω από την εμπορική εκμετάλλευση μέσω διαφημίσεων των εμφανίσεων των ομάδων.
Δεν άργησε πολύ να κάνει την κίνηση του και τον Αύγουστο του 1972 μετά από συνεννόηση με τον πρόεδρο της Άιντραχτ Μπράουνσβάιγκ (ομάδα της γεννέτηρας του) Έρνστ Φρίκε, ζήτησε την άδεια από την ομοσπονδία για να μπει στην φανέλα της ομάδας το λογότυπο της εταιρίας η οποία ανήκε στον θείο του και διαχειριζόταν ο ίδιος. Αυτή δεν ήταν άλλη από την εταιρία παραγωγής του γνωστού ποτού Γιάγκερμαϊστερ.
Η ομοσπονδία αρνήθηκε και ο Μαστ προχώρησε το «σχέδιο Β’», το οποίο έμελλε να αλλάξει το ρου της ιστορίας όσων αφορά τις διαφημίσεις σε φανέλες ομάδων της Γερμανίας. Ενώ είχε ήδη συμφωνήσει με τον πρόεδρο της Μπράουνσβαϊγκ για συνεργασία 5 ετών με ένα αδιευκρίνιστο ποσό (λέγεται ότι η προσφορά ήταν 500.000 μάρκα, με κάποιους να ισχυρίζονται ότι έφτασε τις 800.000 και άλλους να μιλούν για «τιμή ευκαιρίας» της τάξεως των 130.000 μάρκων), πήρε μέσω ψηφοφορίας την άδεια των μελών της ομάδας να ζητήσει αλλαγή του σήματος από το παραδοσιακό κόκκινο λιοντάρι σε κεφάλι ελαφιού. (Για όσους απορούν τι το αξιοπερίεργο υπάρχει σε αυτή την κίνηση να τονίσουμε ότι το κεφάλι του ελαφιού είναι το σήμα του Γιάγκερμαϊστερ…)
Η ομοσπονδία έδειξε ανέτοιμη να αντιδράσει σε αυτή την κίνηση, την ώρα που ο Μαστ ισχυριζόταν ότι απλά οι αρμόδιοι δεν αναγνώρισαν στο καινούργιο σήμα της ομάδας το λογότυπο της εταιρίας του. Μετά από κάποιες απέλπιδες προσπάθειες της ομοσπονδίας να απαγορεύσουν στην ομάδα να αγωνιστεί με το νέο έμβλημα, η λίγκα τόνισε ότι πρέπει να εξεταστούν όλα τα δεδομένα, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να «τρενάρει» το ντεμπούτο της νέας εμφάνισης.
Η πρώτη εμφάνιση της φανέλας με το λογότυπο του Γιάγκερμαϊστερ μετατέθηκε από τις 27 Ιανουαρίου του 1973 στο παιχνίδι με την Όφενμπαχ, στις 24 Μαρτίου σημαίνοντας αυτόματα την αρχή μια νέας εποχής. Μετά από επτά μήνες η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Γερμανίας αποφάσισε να επιτρέψει διαφημιστικά λογότυπα στις εμφανίσεις των ομάδων, θέλοντας – λογικά – να αποτρέψει όσες ομάδες προσπαθήσουν να ακολουθήσουν την κίνηση της Μπράουνσβαϊγκ.
Σαράντα χρόνια μετά την, αν μη τι άλλο, καινοτόμο κίνηση του Μαστ, η εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου έχει ξεφύγει από το επίπεδο της εκμετάλλευσης της φανέλας.
Το μάρκετινγκ έχει μεταμορφώσει μια απλή πηγή εσόδων σε πηγή κέρδους για εταιρίες και ποδοσφαιρικούς οργανισμούς και την ώρα που η «οικονομική κρίση» χτυπάει την πόρτα των περισσότερων χωρών, δισεκατομμύρια κινούνται γύρω από ένα άθλημα που από είδος ψυχαγωγίας έχει μεταμορφωθεί σε ένα τέρας αλόγιστων επενδύσεων.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου