Για κάποια πράγματα πιστεύαμε πως θα μπορούσαμε να είμαστε σίγουροι σε αυτό τον κόσμο. Ότι θα πληρώνουμε φόρους μέχρι να πεθάνουμε, (ότι θα πεθάνουμε,) ότι μετά το άλφα πάει το βήτα, μετά το ένα πάει το δύο, ότι τα Φιλαράκια λέγονται Τζόι, Τσάντλερ, Μόνικα, Ρέιτσελ, Ρος, Ενοχλητική Ξανθιά. Και ότι ο Ναζισμός και όλα του τα σύμβολα είναι ένα κακό πράγμα που παραπέμπουν σε εποχές που ένας κύριος με χαρακτηριστικό μουστάκι έκαιγε ανθρώπους ζωντανούς σε τεράστιους φούρνους, τουλάχιστον όταν έκανε διάλειμμα από τις καύσεις βιβλίων.
Ή έτσι νομίζαμε. Όπως αποδείχθηκε με το χειρότερο τρόπο τις τελευταίες μέρες, υπάρχουν συνάνθρωποί μας που ζουν σε άγνοια σε σχέση με τα σύμβολα και τις έννοιες της πιο ντροπιαστικής περιόδου της σύγχρονης ανθρώπινης ιστορίας.
Γι’αυτό ας θυμηθούμε (κι ας ξαναδούμε) 10 ταινίες που έχουν πολλά να μας διδάξουν από όσα ξεχάσαμε ή ποτέ δε μάθαμε για το τι εστί φασισμός.
1. Η Πτώση
Μέσα από μια πλειάδα προσωπικών ματιών ακολουθούμε την ιστορία των τελευταίων 10 ημερών της ζωής του Χίτλερ, απομονωμένου πλέον, μέχρι την αυτοκτονία του στις 30 Απριλίου του 1945.
Εν ολίγοις: Ο Χίτλερ ήταν άνθρωπος σαν εσένα κι εμένα. Δεν ήταν μηχανή, δεν ήταν κατασκεύασμα, δεν ήταν καρικατούρα. Ήταν ένας άνθρωπος, αισθανόταν, φοβόταν, λυπόταν. Ήταν άνθρωπος- που σημαίνει πως η ανθρωπότητα είναι απολύτως ικανή να ξαναγεννήσει κάποιον σαν κι αυτόν.
2. Inglourious Basterds
Μια ομάδα κυνηγών Ναζί σκαρώνουν σχέδιο δολοφονίας του Χίτλερ. Στην διασημότερη ανατροπή που έχει παραδώσει ποτέ το είδος του ψευδο-ιστορικού σινεμά εποχής (όρος που μόλις δημιουργήσαμε), τα καταφέρνουν.
Εν ολίγοις: Ο Χίτλερ, ως το μεγαλύτερο κακό στην ανθρώπινη ιστορία, αποτελεί ιδανικό υλικό για την απόλυτη ποπ αναχρονιστική φαντασίωση εκδίκησης σαν αυτές που ο Ταραντίνο γυρίζει όλη την ώρα. Μέχρι και κομμάτι του Μπόουι χωράει!
Ένας άνεργος Eγγλέζος γίνεται εθελοντής στον Ισπανικό εμφύλιο, όπου οι δυνάμεις του Φράνκο επιχειρούν να καταλάβουν την εξουσία από την πρόσφατα εκλεγμένη δημοκρατική κυβέρνηση, στο ξεκίνημα ενός πολέμου που αποτέλεσε λίγο ως πολύ τον πρόλογο του Β’ Παγκοσμίου.
Εν ολίγοις: Ο φασισμός δεν γεννιέται και πεθαίνει σε ένα τόπο και χρόνο, αλλά μεταδίδεται.
4. Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας
Χαρισματικός, έξυπνος νέος άντρας οδηγείται στο Ναζισμό από το μίσος του απέναντι στην κοινωνία που πήρε από κοντά του τον πατέρα του. Ένας φόνος θα έχει αποτέλεσμα να μπει στη φυλακή- και είναι εκεί που επανεξετάζει το αδιέξοδο της διαδρομής που επέλεξε για τη ζωή του.
Εν ολίγοις: Το μίσος του κεντρικού αντι-ήρωα δεν καταστρέφει μόνο τη δική του ζωή αλλά και των δικών του ανθρώπων.
5. Ο Μεγάλος Δικτάτορας
Η διασημότερη αντι-Ναζιστική σάτιρα στην ιστορία του Χόλιγουντ, με τον Τσάρλι Τσάπλιν να ρίχνει φως στο κίνημα που τότε βρισκόταν στο απόγειο της φούντωσής του. (Κάτι που ελάχιστοι συνειδητοποιούν: Η ταινία γυρίστηκε πριν ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.) Το κήρυγμα αντι-βίας του φινάλε ηχεί μάλλον αφελώς διδακτικό σήμερα, όμως δε μπορείς παρά να νιώσεις συγκίνηση ακούγοντας αυτά τα λόγια.
Εν ολίγοις: Στον Χίτλερ άρεσε να παίζει με μια τεράστια φουσκωτή υδρόγειο! Ή και όχι;
6. Ο Λαβύρινθος του Πάνα
Πέντε χρόνια μετά το τέλος του Ισπανικού Εμφυλίου, η μικρή Οφέλια δραπετεύει από την σκληρή πραγματικότητα (και την καταπίεση από τον πατριό της, στρατηγό του Φράνκο) βρίσκοντας την πύλη προς ένα φανταστικό κόσμο όπου το ανείπωτο φασιστικό τέρας είναι απλώς κάτι που μπορεί να κατατροπωθεί, δοκιμασία μετά τη δοκιμασία.
Εν ολίγοις: Συγγνώμη, κάθε φορά που σκεφτόμαστε το αριστούργημα του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο θέλουμε να πλαντάξουμε στο κλάμα. Όταν μιλάμε για τέτοιες ιστορίες, δεν υπάρχουν χάπι εντ. Εκτός αν τις γυρίζει ο Ταραντίνο. Ή έχουν για πρωταγωνιστή τον Ιντιάνα Τζόουνς.
7. Τα Παιδιά από τη Βραζιλία
Ένας κυνηγός Ναζί ξετυλίγει φρικώδες σχέδιο του Τζόζεφ Μένγκελε να αναδημιουργήσει την απειλή του Ναζισμού, μέσα από ένα αρρωστημένο σχέδιο. Στα όρια επιστημονικής φαντασίας και εφιαλτικού ρεαλισμού.
Εν ολίγοις: Δεν είμαστε απλά ένα μάτσο χρωμοσωμάτων, αλλά και το άμεσο αποτέλεσμα του περιβάλλοντός μας. Κανείς δεν ‘είναι απλώς’ φασίστας. Ένας Χίτλερ δεν γεννιέται έτσι απλά, αλλά σμιλεύεται από τις συνθήκες γύρω του.
8. Ιντιάνα Τζόουνς, Πρώτο και Τρίτο
Κουλ αρχαιολόγος με έμφυτο ταλέντο στο να αποφεύγει εντυπωσιακές παγίδες και να πέφτει στα χέρια των Ναζί, τα βάζει με τις δυνάμεις του Χίτλερ όχι μία αλλά δύο φορές, καθώς περνάνε από τα χέρια του πανίσχυρα αντικείμενα τεράστιας (μυθικής, θρησκευτικής) αξίας.
Εν ολίγοις: “Ναζί. Τους μισώ αυτούς τους τύπους.”
9. H Λευκή Κορδέλα
Παρακολουθούμε τη σταδιακή γέννηση του φασισμού σε ένα Γερμανικό χωριό την αυγή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από μια σειρά περιστατικών βίας που διαπράττουν τα ντόπια πιτσιρίκια. Έχει σημασία το ότι το φιλμ του Χάνεκε δεν ασχολείται κυριολεκτικά με τον φασισμό, αλλά εστιάζει με ευρύτερες έννοιες και εικόνες στις συνθήκες που τον γεννούν.
Εν ολίγοις: Τα παιδιά καλό θα είναι να διαβάζουν Ιστορία. Ή έστω να δουν τα Ιντιάνα Τζόουνς.
10. V for Vendetta
Χαρισματικός εκδικητής δίχως πρόσωπο και δίχως όνομα (αυτοαποκαλείται “V” και φοράει μια μάσκα του Γκάι Φωκς πάντοτε) ξεκινά την επανάσταση ενάντια στο σκληρό, βίαιο, απάνθρωπο φασιστικό καθεστώς μιας φανταστικής Αγγλίας ενός παράλληλου παρόντος μας. Βασισμένο στο θρυλικό κόμικ του Άλαν Μουρ, το “V” έχει εμπνεύσει ανθρώπους σε διάφορα σημεία του πολιτικού φάσματος, αποτελώντας πάντοτε σύμβολο ενάντια στα απολυταρχικά καθεστώτα.
Εν ολίγοις: Ζούμε σε πολύπλοκους καιρούς.
ΠΗΓΗ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου